Overweegt u de installatie van een warmtepomp? Dan vraagt u zich misschien af: zit er regelgeving vast aan een warmtepomp? Het antwoord is ja. Hoewel u in veel gevallen geen vergunning nodig hebt, zijn er wel degelijk wettelijke regels en technische voorwaarden waar u rekening mee moet houden. Denk aan geluidsnormen, meldingsplichten, afstandsregels en installatienormen. In deze blog leest u waar u precies op moet letten om wettelijk in orde te zijn en problemen te vermijden.
Hebt u een vergunning nodig voor een warmtepomp?
In Vlaanderen is het plaatsen van een warmtepomp meestal vergunningsvrij. Toch zijn er uitzonderingen, afhankelijk van het type installatie en de plaatsing ervan.
Wanneer hebt u géén vergunning nodig?
Voor standaard lucht-water warmtepompen of hybride warmtepompen die binnen het bestaande volume van uw woning geplaatst worden, is geen vergunning nodig. Dit geldt bijvoorbeeld voor:
Buitenunits die op het dak of in de tuin staan, buiten het zicht
Binnenunits die in de berging, garage of kelder worden geplaatst
Installaties die geen impact hebben op de stabiliteit of het uitzicht van het gebouw
Wanneer hebt u wél een vergunning nodig?
Bij plaatsing aan de straatkant of gevel aan de openbare weg
Als u in een beschermd monument of beschermd stadsgezicht woont
Bij geothermische warmtepompen met boringen of captatienetten (via het omgevingsloket)
Als er sprake is van visuele impact of geluidsoverlast in een gevoelige omgeving
Bij twijfel: raadpleeg het Omgevingsloket Vlaanderen of vraag advies bij uw gemeente of architect.
Geluidsnormen en warmtepompen
Een belangrijk onderdeel van de regelgeving voor warmtepompen is het geluidsniveau van de buitenunit. In Vlaanderen gelden hiervoor strikte normen om buren niet te storen.
Wat zijn de geluidsnormen?
Het maximaal toegelaten geluidsniveau op de perceelgrens is 40 dB(A) overdag
’s Nachts ligt dit lager, doorgaans rond 35 dB(A)
Voor bestaande gebouwen gelden soms minder strikte normen dan bij nieuwbouw
Kies daarom voor een geluidsarme buitenunit, vermijd plaatsing tegen de slaapkamergevel van buren, en overweeg een akoestische omkasting als extra maatregel.
Technische en installatienormen
Naast regelgeving zijn er ook technische voorschriften. Een warmtepomp moet veilig, correct en volgens de geldende normen worden geïnstalleerd.
Waar moet u op letten?
Installatie moet gebeuren door een RESCert-gecertificeerde installateur
De warmtepomp moet voldoen aan de Ecodesign-richtlijnen van de EU
Er mogen enkel gecertificeerde koeltechnici werken aan systemen met koelmiddelen (F-gassen)
Het elektrisch vermogen moet passen bij uw netaansluiting (en in sommige gevallen moet deze verzwaard worden)
Indien u een Vlaamse premie aanvraagt via Fluvius, is een correcte plaatsing door een erkende vakman verplicht.
Meldingsplicht bij specifieke systemen
Voor bodem- of grondwatergebonden systemen is vaak een melding bij VMM (Vlaamse Milieumaatschappij) nodig. Dit geldt vooral bij:
Verticale boringen dieper dan 10 meter
Horizontale captatienetten groter dan 250 m²
Grondwateronttrekking of -infiltratie
Ook hierbij kan uw installateur of een EPB-verslaggever u begeleiden.
Wat bij huurwoningen of appartementen?
Als u een woning huurt of in een appartementsgebouw woont, zijn er extra regels:
U hebt schriftelijke toestemming nodig van de eigenaar of verhuurder
Bij appartementen is toestemming van de VME (Vereniging van Mede-Eigenaars) vereist
Buitenunits op gedeelde gevels of daken moeten gezamenlijk goedgekeurd worden
Vaak gelden extra esthetische of akoestische eisen binnen het reglement van mede-eigendom
Wat bij een premieaanvraag?
Als u gebruik wilt maken van een premie van Fluvius, moet u:
Een RESCert-installateur inschakelen
De installatie correct laten registreren
Een aanvraag indienen binnen de gestelde termijn na de plaatsing
Een toestel kiezen dat voorkomt op de lijst van goedgekeurde warmtepompen
Conclusie
Zit er regelgeving vast aan een warmtepomp? Ja, en het is belangrijk om deze regels goed te kennen vóór u start met installeren. Hoewel een vergunning in veel gevallen niet nodig is, gelden er wel duidelijke voorschriften rond geluid, plaatsing, veiligheid, technische normen en meldingsplicht. Laat u goed informeren, werk samen met een erkende installateur en vermijd onaangename verrassingen.
Veelgestelde vragen
Veelgestelde vragen
In de meeste gevallen niet. Wel wanneer u in een beschermd pand woont, boringen doet of het toestel zichtbaar is vanaf de openbare weg.
Maximaal 40 dB(A) overdag aan de perceelgrens, en vaak nog lager ’s nachts. Geluidsoverlast moet vermeden worden, zeker in stedelijke of gevoelige zones.
Ja. Voor premieaanvraag en garantie is een RESCert-gecertificeerde installateur verplicht. Ook bij systemen met koelmiddelen is vakbekwaamheid essentieel.
Bij standaard lucht-lucht of lucht-water warmtepompen is dat meestal niet nodig. Bij bodem- of watergebonden systemen geldt vaak wel een meldingsplicht bij de overheid.
Dat kan, mits u toestemming hebt van de VME. Buitenunits op gedeelde gevels of daken vereisen altijd gezamenlijke goedkeuring.
De gemeente of VME kan handhavend optreden. U loopt ook het risico op verlies van garantie of premies. Laat de installatie daarom altijd correct en volgens de regelgeving uitvoeren.
